طمع طلای سیاه ایران را تا مرز تجزیه برد
تاریخ انتشار: ۲۹ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۵۰۶۰۵۱
همشهری آنلاین- بهاره خسروی :برای ایران و در دل آن تهران مرداد ماه گره خورده با دو رویداد مهم سیاسی اثرگذار در سرنوشت و آینده کشور است. اولین اتفاق ماجرای انقلاب مشروطه در ۱۴ مرداد ماه ۱۲۸۵ و کودتای ۲۸ مرداد ماه سال ۱۳۳۲ از سرنوشت‌سازترین رویدادهای تاریخ ایران و تهران در یکی دو قرن گذشته بود. دکتر «محسن جلیلوند» استاد دانشگاه با اشاره به این موضوع گریزی می زند به تلاش انگلیسی‌ها و اروپاییان برای پیدا کردن نفت در خاورمیانه و می‌گوید: «انگلیسی ها و اروپاییان مدت‌ها به دنبال پیدا کردن نفت در خاورمیانه به ویژه ایران بودند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا ببینید
نفت به جای زغال سنگاتکای قدرت انگلیس به نیروی دریایی آن بود. در واقع دریا در اقتصاد و سیاست انگلیس نقش مهمی داشت. در گذشته تا قبل از زمامداری «وینستون چرچیل» عموما کشتی‌های انگلیسی با سوخت زغال سنگ کار می‌کردند که نصف ظرفیت کشتی را به خود اختصاص می‌داد و از طرفی سرعت را پایین می‌اورد. اما استفاده از نفت به جای زغال سنگ این ماجرا را به کلی تغییر می‌داد؛ چون حجم نفت کمتر و از طرفی سرعت حرکت کشتی‌ها بیشتر می‌شد. چرچیل دستور داد تا در کشتی‌ها از نفت به جای زغال سنگ استفاده کنند. اما این نفت کجا بود؟
دکتر «محسن جلیلوند»در پاسخ به این سوال در باره مشکلات دولت انگلستان برای دسترسی به نفت ایران می‌گوید: «مهم‌ترین مشکل دولت انگلستان این بود که بر اساس قانون اجازه مالکیت چیزی را نداشت. اما چاره کار چه بود؟ امتیاز استخراج، بهره‌برداری و لوله‌کشی نفت و قیر در سراسر ایران(جز پنج استان آذربایجان، گیلان، مازندران، گرگان و خراسان) به مدت ۶۰ سال در سال ۱۲۸۰ میلادی و در دوره حکومت مظفرالدین شاه قاجار به دارسی اعطا و انگلستان متعهد شده بود که از عواید حاصله ۱۶ درصد به‌عنوان حق‌امتیاز و ۲۰ هزار لیره نیز به‌صورت نقد به‌عنوان سهم ایران، به دولت بپردازد.»
پر بیراه نیست که بگوییم به بهانه نفت ایران جنگ جهانی اول شروع شد. در واقع ماجرا از اینجا آب می‌خورد که این سهم ۱۶ درصدی از نفت برای ایرانی ها رقم چندان زیادی نبود و این درآمد اندک باعث فشار بر دولت ایران بود. ایرانی‌ها در پی افزایش سهمشان و اعمال تغییرات و دریافت امتیازات بیشتری بودند. دکتر جلیلوند در این باره گریزی به ماجرای جنگ جهانی اول می‌زند: «قبل از شروع جنگ جهانی اول در سال ۱۹۱۴ یک رقابت تسلیحاتی بین قدرت‌های جهانی آن روز به عنوان دوران صلح مسلح داریم. از سال ۱۸۷۱ که ناپلئون سوم از بیسمارک شکست خورد آلمانی‌ها به فکر کشورگشایی و ایجاد مستعمره در جهان افتادند. آن زمان انگلستان ۳۰ میلیون مستعمره و فرانسه ۷ میلیون مستعمره داشت. البته کشور کامرون را هم به آلمان دادند اما آلمانی‌ها قبول نکردند. با توجه به اهمیت قدرت نیروی دریایی انگلیس، آلمان تصمیم گرفت برای ساقط کردن کشتی های انگلیسی از زیردریایی‌های ساخت آلمان اقدام کنند و این درست زمانی بود که کشتی‌های انگلیسی با زغال سنگ کار می کردند و آلمانی‌ها هم نفت نداشتند. در واقع دولت‌های اول دنیا برای رسیدن به نفت و کشورگشایی جنگ جهانی اول به جان هم افتاده بودند.»
۲۵ سال بعد از جنگ جهانی اول، دنیا به ویژه کشورهای تراز اول درگیر جنگ جهانی دوم شدند. درست زمانی که دولت ایران حسابی از قرارداد دارسی سهم ۱۶ درصدی نفت در فشار بود. رضا شاه قرارداد ۱۹۳۳ دارسی را پاره می‌کند و داخل بخاری می‌اندازد. جلیلوند در این باره توضیح می‌دهد: «سال ۱۹۰۷ میلادی قبل از اکتشاف نفت در ایران قراردادی تنظیم شده بود که طبق آن شمال ایران به روس‌ها و جنوب به دلیل اینکه هندوستان مستعمره انگلستان بود به انگلیس واگذار شد. مرکز هم که بی‌طرف بود. اما با کشف نفت ماجرا کمی تغییر کرد. جنوب ایران سهم انگلستان و شمال هم مجدد به روسیه واگذار شد. این جریان تقریبا تا روی کار آمدن هیلتر در آلمان سال ۱۹۳۳ ادامه داشت. رضا شاه که از ماجرای نفت و سهم کم ایران ناراضی بود به سمت آلمان گرایش پیدا می‌کند تا راهی برای اصلاح قرارداد پیدا کند. به همین دلیل بعد از پاره کردن قرارداد از سوی انگلیس با حضور ناوهای انگلیسی در جنوب و اشغال این محدوده تهدید می شود. در این میان جنگ جهانی دوم شروع می‌شود و ایران در همین جنگ به مرز تجزیه هم می‌رسد.»
منبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: نفت جنگ جهاني دوم هویت شهری جنگ جهانی اول نفت ایران زغال سنگ کشتی ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۵۰۶۰۵۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شکست سنگین استون ویلا در انگلیس/ فیورنتینا در ثانیه های پایانی پیروز شد
دیدار‌های رفت مرحله نیمه نهایی لیگ کنفرانس اروپا برگزار شد و تیم‌های المپیاکوس یونان و فیورنتینای ایتالیا نیمی از راه صعود به فینال را پیمودند.
تیم استون ویلای انگلیس در ورزشگاه ویلاپارک میزبان المپیاکوس یونان بود که با نتیجه چهار بر دو شکست خورد. المپیاکوس برابر استون ویلا که تنها نماینده فوتبال انگلستان در رقابت‌های اروپایی این فصل و شگفتی ساز لیگ برتر انگلیس است دست به کار بزرگی زد. ایوب الکعبی ستاره این بازی بود و با هت‌تریک خود برد شیرینی را برای نماینده یونان در انگلستان رقم زد و حالا یونانی‌ها با امید‌های بیشتری در خانه به فینال لیگ کنفرانس اروپا می‌اندیشند. البته داگلاس لوئیز هم در دقیقه ۸۴ پنالتی استون ویلا را از دست داد تا این بازی با شاهکار المپیاکوس به پایان برسد.
در دیگر مسابقه، فیورنتینا در فلورانس مهمانش کلوب بروژ را با نتیجه سه بر دو شکست داد. این دیدار در حالی که تا دقایق پایانی با نتیجه تساوی ۲-۲ دنبال می‌شد و به نظر می‌رسید فیورنتینا برد در این بازی حساس در آرتمیو فرانکی را از دست داده است، اما امبالا انزولا در دقیقه ۹۱ موفق به گلزنی برای بنفش‌ها شد. گلی که در بلژیک و دیدار برگشت خیلی به آنها کمک خواهد کرد. البته کلوب بروژ از دقیقه ۶۱، ۱۰ نفره شد.
باشگاه خبرنگاران جوان ورزشی فوتبال و فوتسال
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند